Từ lâu lụa đã được trân trọng bởi vẻ ngoài sang trọng và thoải mái tuyệt vời. Nhưng nhiều người từng phàn nàn về tình trạng chăn lụa bị co lại. Vậy cơ chế khoa học đằng sau hiện tượng này là gì? Làm sao để ngăn ngừa co rút hoặc khôi phục lại kích thước ban đầu của chăn lụa?
Chăn lụa có bị co lại không?
Đúng vậy, chăn lụa sẽ bị co lại, đặc biệt khi không được giặt trước hoặc xử lý không đúng cách. Ngoài việc bị thu nhỏ kích thước, các yếu tố như độ bóng, độ rủ, kết cấu, cảm giác khi chạm vào cũng sẽ thay đổi. Chăn thường xỉn màu hơn, ít rủ, thô hơn và cứng hơn.
Chăn lụa có co lại khi giặt không?
Đúng vậy, chăn lụa sẽ co lại nếu giặt không đúng cách. Thứ nhất, lụa rất dễ co lại khi tiếp xúc với nước nóng. Tỷ lệ co rút lên tới 5-15% trong trường hợp này. Thứ 2, chế độ giặt máy mạnh cũng khiến lụa co lại. Một số thống kê cho thấy ngay cả khi giặt trong nước lạnh, lụa cũng co lại khoảng 2-5% sau lần giặt đầu tiên. Nhưng đừng lo lắng, tỷ lệ co rút này thực tế không đáng kể, chỉ tác động tối thiểu lên vải.
Chăn lụa có co lại khi cho vào máy sấy không?
Đúng vậy, bạn không nên cho chăn lụa vào máy sấy. Có 2 nguyên nhân khiến lụa co lại. Thứ nhất, nhiệt độ trung bình đến cao chắc chắn sẽ làm lụa co rút. Thứ 2, phương pháp sấy bằng máy thông thường sẽ làm các sợi lụa rối vào nhau. Điều này gây nên hiện tượng co rút do lực cơ học gây ra. Do đó, tình trạng co rút không được cải thiện ngay cả khi sấy ở nhiệt độ thấp.
Chăn lụa co lại bao nhiêu khi giặt?
Chăn lụa chống co rút tương đối tốt so với các loại sợi tự nhiên khác. Nhìn chung, tỷ lệ co rút của lụa dao động từ 5-15%. Nhưng nhờ các kỹ thuật đặc biệt, một số loại chăn lụa chỉ có tỷ lệ co rút tối thiểu từ 3-5%, thậm chí 1-2%. Một số loại đạt giá trị hơn 10%, thậm chí 15%.
Tuy nhiên, trong thực tế sử dụng, các mẫu chăn lụa đều được xử lý co rút trước. Kỹ thuật này giảm đáng kể độ co rút của lụa, với giá trị trung bình từ 2-5%.
Tại sao chăn lụa co lại?
Trước khi trả lời câu hỏi, chúng ta cùng tìm hiểu nguyên lý co rút của chăn lụa trước. Nguyên lý này liên quan đến thành phần sợi và quy trình sản xuất.
Sợi tơ tằm chủ yếu bao gồm fibroin, một loại protein cấu tạo từ chuỗi polypeptide. Các chuỗi này liên kết với nhau bằng lực phân tử tương đối yếu, đó là liên kết hydro. Các liên kết hydro yếu dễ dàng phản ứng với nước, nhiệt và lực cơ học. Khi bị hư hại hoặc xáo trộn, chúng sẽ tự sắp xếp lại để giải phóng ứng suất kéo sợi trong quá trình sản xuất. Nhờ đó, sợi tơ tằm trở lại trạng thái giãn tự nhiên, khiến vải co lại.
Đến đây, quá trình co rút và giải phóng ứng suất kéo đã được đề cập. Đó là tiền đề khác liên quan đến đặc tính co rút của vải lụa. Ứng suất kéo chủ yếu được tạo ra trong quá trình dệt. Cụ thể, sợi tơ tằm, đặc biệt là sợi dọc, cần phải căng để dệt thành vải. Điều này giữ cho vải luôn ở trạng thái căng. Do sợi dọc thường phải chịu lực căng cao hơn trong quá trình dệt, nên chăn lụa co rút đáng kể theo chiều dọc.
Sau khi hiểu được cơ chế khoa học đằng sau, hãy quay lại câu hỏi tại sao lụa co lại. Sợi tơ lụa có khả năng hút ẩm vượt trội nhờ lượng lớn các nhóm ưa nước và các khoảng trống. Khi tiếp xúc với nước, các nhóm ưa nước sẽ thu hút các phân tử nước một cách hiệu quả. Các phân tử này sẽ phá vỡ liên hệ giữa các liên kết hydro và chuỗi polypeptide. Khi đó, ứng suất kéo trong sợi được giải phóng, khiến vải co lại.
Yếu tố nào ảnh hưởng đến độ co rút của chăn lụa?
Không phải tất cả chăn lụa đều co lại cùng một mức độ. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến độ co rút của lụa? Các phần dưới đây sẽ cung cấp thông tin tham khảo cho bạn.
Độ dày và độ xoắn của sợi
Thứ nhất, độ dày sợi ảnh hưởng đến tỷ lệ co rút của lụa. Thông thường, sợi càng dày thì vải càng co rút nhiều. Sợi dày có cấu trúc lỏng lẻo, dễ di chuyển. Chúng có thể hấp thụ nhiều hơi ẩm hơn và tạo ra nhiều không gian hơn cho sự co rút.
Thứ hai, độ xoắn của sợi đóng vai trò quan trọng trong độ co rút. Nói chung, sợi có độ xoắn cao sẽ co rút nhiều hơn. Khi các sợi hấp thụ độ ẩm hoặc nhiệt, chúng giải phóng ứng suất lớn hơn, dẫn đến co rút nhiều hơn. Hiện tượng co rút do độ xoắn là một trong những lý do chính dẫn đến tỷ lệ co rút cao của nhiều loại lụa như georgette, crepe de chine.
Cấu trúc và mật độ vải
Cấu trúc dệt vải và mật độ sợi cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độ co rút của chăn lụa. Trong 3 kiểu dệt cơ bản, vải lụa dệt chéo và satin thường ít bị co rút hơn dệt trơn. Tuy nhiên, trong số các loại vải dệt trơn, tỷ lệ co rút của chăn lụa vẫn có thể khác nhau. Một số loại thậm chí còn cao hơn cả kiểu dệt chéo và satin. Điều này do các mẫu dệt trơn cũng có cấu trúc (lỏng hoặc chặt) và mật độ khác nhau. Do đó, lụa chiffon, organza và crepe de chine dễ co rút hơn broadcloth, habotai và taffeta.
Chế biến và pha trộn
Để giảm nguy cơ co rút, nhiều thương hiệu sẽ xử lý chăn lụa. Quá trình này được gọi là xử lý co rút trước. Đối với các loại vải lụa chất lượng cao, giặt trước và hấp trước là 2 kỹ thuật chính. Ví dụ, chiffon lụa chưa qua xử lý có thể co rút tới 8%. Sau khi giặt trước, tỷ lệ co rút được kiểm soát trong phạm vi 3%. Ngoài ra, nhiệt độ và độ ẩm khác nhau trong quá trình sản xuất cũng gây ra nhiều độ co rút khác nhau.
Tính chất co rút của vải pha lụa cũng khác với lụa nguyên chất. Ví dụ, vải pha lụa polyester ít co rút hơn so với lụa nguyên chất. Tỷ lệ polyester càng cao, độ co rút của chăn lụa càng thấp.
Phương pháp chăm sóc
Giặt, sấy, ủi không đúng cách, thậm chí cả khâu bảo quản cũng khiến lụa bị co lại. Trong quá trình giặt, nhiệt độ nước, lực tác động và chất tẩy rửa đều ảnh hưởng đến hiện tượng co rút. Nói chung, việc sử dụng nước trên 30°C gây ra hiện tượng co rút đáng kể. Việc khuấy đảo mạnh, vắt hoặc xoắn sẽ làm rối các sợi, đẩy nhanh quá trình co rút. Hơn nữa, các chất tẩy rửa mạnh, chẳng hạn như các chất chứa kiềm mạnh hoặc enzyme, sẽ làm tình trạng co rút tồi tệ hơn.
Trong quá trình sấy khô, máy sấy sẽ gây co rút đáng kể. Việc phơi chăn lụa dưới ánh nắng trực tiếp trong thời gian dài cũng dẫn đến co rút. Ngoài ra, việc là ủi và bảo quản ở nhiệt độ cao cũng khiến chăn lụa co rút nhiều hơn.
Làm thế nào để ngăn ngừa chăn lụa co rút?
Để kéo dài tuổi thọ, việc ngăn ngừa chăn lụa co rút là vô cùng quan trọng. Trước hết, cách tốt nhất là chọn chăn lụa đã được xử lý chống co rút. Đây là kỹ thuật hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng này. Bài viết này tập trung vào hướng dẫn thực tế cho người dùng để chăn lụa bớt co rút khi chăm sóc hàng ngày.
Giặt giũ
Phương pháp giặt: Giặt khô là tốt nhất, tiếp theo là giặt tay. Nếu hướng dẫn chăm sóc cho phép, một số loại chăn lụa cũng có thể giặt máy.
Nhiệt độ nước: Khi giặt, nhiệt độ nước không nên vượt quá 30°C. Bạn tốt hơn nên dùng nước có nhiệt độ thấp dưới 24 hoặc 25°C.
Chất tẩy rửa: Sử dụng chất tẩy rửa trung tính hoặc dành riêng cho vải lụa. Tránh dùng chất tẩy trắng hoặc chất tẩy rửa có chứa enzyme hoặc kiềm.
Các bước giặt: Đối với giặt tay, bạn lộn mặt trái chăn lụa ra. Sau đó, ngâm trong nước lạnh khoảng 5 phút. Tiếp theo, bạn nhẹ nhàng khuấy đều quần áo. Cuối cùng, xả lại bằng nước lạnh cho đến khi nước trong. Đối với giặt máy, cần chọn chế độ giặt nhẹ hoặc giặt đồ mỏng. Trước khi giặt, lộn mặt trái chăn lụa ra ngoài, sau đó cho vào túi giặt lưới. Không giặt quá lâu.
Phơi khô
Nên:
Trải chăn lụa lên một chiếc khăn sạch và thấm hút tốt. Cuộn khăn lại để hút bớt nước thừa khỏi vải.
Sau đó, bạn trải phẳng hoặc treo lên để khô tự nhiên.
Không nên:
Kéo, vắt hoặc xoắn chặt chăn lụa.
Phơi dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp.
Sấy khô bằng máy.
Là ủi
Chuẩn bị: Nếu có nhu cầu là ủi, hãy kiểm tra hướng dẫn bảo quản chăn lụa. Nếu được phép, hãy đặt chăn lên bàn ủi khi còn hơi ẩm. Xịt nước lên chỗ bị nhăn. Đặt 1 miếng vải lót, thường là cotton mỏng, lên trên vải lụa.
Cài đặt bàn ủi: Sử dụng chế độ nhiệt thấp hoặc chế độ dành cho lụa.
Cách ủi: Nhẹ nhàng ấn bàn ủi lên miếng vải lót và di chuyển bàn ủi từ từ. Để loại bỏ nếp nhăn, bạn có thể ấn mạnh hơn một chút lên vùng cần ủi. Tránh động tác kéo lê qua lại.
Bảo quản
Hãy bảo quản chăn lụa ở nơi thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp. Tránh phơi chúng dưới ánh nắng mặt trời hoặc ở những nơi có nhiệt độ cao.
Đâu là cách làm phẳng chăn lụa bị co rút?
Nếu không may chăn lụa của bạn co lại, dưới đây là vài mẹo phục hồi lại vẻ đẹp ban đầu.
Chuẩn bị
Đầu tiên, bạn cần huẩn bị 1 chậu nước mát, rồi pha thêm ít nước xả vải hoặc dầu xả tóc. Khuấy nhẹ nước cho đến khi nước xả vải hoặc dầu xả tan hoàn toàn.
Ngâm và giặt
Cho chăn lụa bị co rút vào dung dịch, ngâm khoảng 10-15 phút. Nhẹ nhàng khuấy và ấn chăn để ngấm đều dung dịch. Sau đó, bạn xả sạch chăn lụa đến khi nước trong. Trong khi xả, bạn cũng có thể nhỏ vài giọt giấm trắng để làm mềm sợi vải.
Kéo giãn và định hình lại
Tiếp theo là bước quan trọng để làm phẳng chăn lụa bị co rút – kéo giãn nhẹ nhàng để định hình lại. Trước đó, hãy lấy chăn lụa ra khỏi nước sạch và trải lên một chiếc khăn. Cuộn khăn lại để loại bỏ nước thừa. Sau đó, trải chăn lên một chiếc khăn sạch khác. Tiếp theo, nhẹ nhàng kéo giãn quần áo theo chiều ngang và chiều dọc. Dừng lại khi gặp lực cản. Chú ý hơn đến những vùng dễ bị co rút. Lặp lại quá trình đến khi chăn lụa khôi phục lại kích thước ban đầu.
Phơi khô tự nhiên
Hãy trải phẳng chăn lụa để phơi khô tự nhiên. Không phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời hoặc dùng máy sấy. Nếu cần, hãy dùng bàn ủi hơi nước để phục hồi thêm độ mềm mại. Trong quá trình ủi là, hãy nhẹ nhàng kéo giãn chăn.
Kết luận
Chăn lụa bị co rút do đặc tính hút ẩm vượt trội. Tuy nhiên, các phương pháp xử lý chuyên nghiệp và hướng dẫn chăm sóc đúng cách sẽ cải thiện đáng kể tình trạng này. Nếu bạn yêu thích sự thoải mái và sang trọng của chăn lụa, tại sao không thử?
Hy vọng thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn có được giấc ngủ chất lượng nhất. Để được tư vấn và đặt mua đệm Vạn Thành, vui lòng liên hệ theo hotline hoặc địa chỉ cửa hàng demcaosuvanthanh.com gần nhất.